احادیث و روایات تربیت روح و جهاد با نفس

حدیث اول :
امام کاظم(ع) فرمودند: «برای باز داشتن نفس خود از خواهش هایش، با آن مبارزه کن ، که مبارزه ی با نفس همچون مبارزه با دشمنت بر تو "واجب" است.»
کلام معصوم حجت است! اگر ما هیچ حدیث دیگری راجع به این موضوع نداشته باشیم همین یک حدیث موجب میشود که جهاد با نفس بر ما واجب شرعی شود درست مانند نماز های یومیه و ...

حدیث دوم :
امیرالمومنین(ع) فرمودند:«جسم آدمی شش حالت دارد :سلامتی ، بیماری ، مرگ ، حیات ، خواب و بیداری . "روح" نیز دارای این شش حالت می باشد: حیات روح ، علم است. مرگ او ، جهل است. بیماری روح ، شک و تردید است. سلامتی روح ،یقین است. خواب روح ، غفلت و بی خبری است و بیداری روح ، حفظ و مراقبت از آن است.»
وقتی ما توجه به سلامتی و بیماری و مرگ و زندگی جسمی می کنیم و زمانی که یک ذره احساس کنیم مسئله ای ممکن است مارا به مرگ نزدیک تر کند سریع میرویم دکتر و بیماری را از خود دور میکنیم ، وقتی برای ساعت خواب و بیداری جسممون برنامه داریم ، وقتی آنقدر به جسم توجه داریم در حالی که بعد اصلی هم نیست و بعد دوم ما است ، روح هم همین هارا دارد.
حضرت فرمودند زندگی و حیات روح به دانشش و مرگ روح به نادانی است یعنی کسی که دنبال افزودن دانایی ها نباشد روحش می میرد . روح میمیرد یعنی هرچقدر حرف حق و درست به او بزنیم نمیشنود . دانش از نگاه اهل بیت سه نوع است : اعتقادی ، اخلاقی و فقهی. بقیه ی چیزهایی که کسب می کنیم فضل است چون این سه دانش است که روی بنیه ی انسانی کار می کند. ریاضی و شیمی و .... روی بنیه کار نمی کنند. داشمندان زیادی داریم که اصلا انسانیت برایشان مفهومی ندارد و برعکس.
حضرت فرمودند بیماری روح به شک و شبهه و سلامتی آن به یقین است. چقدر روح بیمار داریم در جامعه ! نمیتوان در خانه نشست و منتظر یقین بود. باید یقیق را کسب کرد و شک و شبهه را پاک کرد.
بیداری روح با هشیاری و مراقبت و خواب روح با غفلت است.روحی که هشیار باشد و حواسش باشد تمام موارد را مدیریت کند یعنی حواسش به زندگی و سلامتی روح باشد، روح هشیار و ارزنده ای است که غفلت سراغش نمی آید.

حدیث سوم:
امیرالمومنین(ع) فرمودند:«به تادیب و تربیت نفس های خود بپردازید و آنها را از شیفتگی به عادت هایشان باز دارید.»
یعنی چیز هایی که به آن عادت کردیم باید از وجود ما کنده شود.

حدیث چهارم :
امیرالمومنین(ع)فرمودند:« اصلاح نفس با مجاهدت حاصل میشود.»
یعنی اگر میخواهیم بر نفسمان غالب شویم باید بجنگیم و هزینه بدهیم وگرنه امکان ندارد.اصلاح نفس با راحت خوردن و خوابیدن و راحت گشتن و ... حاصل نمیشود.بحث جبهه حق و باطل است!

حدیث پنجم :
امیرالمومنین(ع) فرمودند:«با شهوت و خواهش نفست جهاد کن ، بر غضبت پیره شو و با عادت های بد خود مخالفت کن تا نفست پاکیزه شود ،عقلت کمال یابد و از پاداش پروردگارت بهره ی کامل ببری.»
یعنی اگر با خواهش نفس خود جهاد کردی روحت سبک میشود ، تبدیل میشود به همان روح ناطقه ی قدسیه ی انسان (مرتبه ای از روح که خداوند در وجود انسان قرار داده که تمام خصائص انسانی و ارزش های انسانی درون این مرتبه روح بالقوه است که باید به مرور زمان با رشد بعد از سن تکلیف با انجام فرامین الهی و مراقبت ها این بالقوه ها به بالفعل تبدیل شود)آدم میشوی!
و اگر با خواهش نفس خود جهاد نکردی از پاداش پروردگار بهره نخواهی برد. پاداش پروردگار به کسی داده میشود که در مسیر جهاد با نفس و خودسازی بمیرد.

حدیث ششم:

حدیث هفتم:

حدیث هشتم:
امیرالمومنین (ع)فرمودند:«با نفس های خود بر سر ترک عادت ها بستیزید تا بر آنها چیره آیید و با هوس های خود مبارزه کنید تا بر آنها تسلط یابید.»

حدیث نهم:
امام کاظم(ع) فرمودند:«هرگاه دو کار برایت پیش آمد که ندانستی کدام یک بهتر و درست تر است،بنگر که کدام یک از آنها به هوس تو نزدیک تر است، با همان مخالفت کن زیرا درست های بسیاری در مخالفت کردن با هوای نفست نهفته است.»

یعنی اگر رسیدی در دوراهی و دوکار که خوب بود و هردو ثواب داشت و آن کاری را که نزدیک به هوست بود را کنار گذاشتی ، یک چیزی به دست می آوری ، قدرت و اراده ی مخالفت با نفس را به دست می آوری و وقتی این قدرت را به دست بیاوری میتوانی درست ها ،خوب ها و قله های عالی را فتح کنی!

لحظه ای در زندگی نباید بیخیال این مطلب بود. هرجا احساس کردی پای نفس و هوس وسط آمده باید بگذاری کنار...

حدیث دهم:
امیرالمومنین(ع) فرمودند:«کسی که می خواهد حالش اصلاح شود و نفسش سلامت گردد باید مرام خود را این قرار دهد که در هر حالی مبارزه با هوای نفس کند.»
مرام یعنی نحوه ی گذران عمرش اینگونه باشد ،در مسیر مجاهده ی با نفس باشد.هرکس او را می بیند بگوید او اولویت اولش ، دغدغه ی زندگی اش تربیت روحش است.

در اینجا به ده حدیث اشاره کردیم و با توجه به آنها باید بپذیریم جهاد با نفس ، تربیت با نفس واجب الهی است ، مستحب نیست که بگوییم شد شد نشد نشد. جهاد با نفس از شروط مهم ایمان است. مومن ،مومن نیست مگر اینکه در مسیر مبارزه با نفس باشد. مومن الکی و مومنی که از دین فقط ظواهر را دارد تا دلتان بخواهد داریم! مومن واقعی آنجاست که نفسش را له کند.
بحث امروز را با خاطره ای از مرحوم آیت الله حاج آقا مرتضی تهرانی به پایان می رسانیم: شاگرد ایشان تعریف میکنند که رفتیم مسجد ارگ مراسم ختم بود آنجا یک تعدادی صندلی چیده بودند مخصوص کسانی که از نظر علمی وزنه ای بودند و سن و سال دار بودند. یک طنابی هم کشیده بودند که این صفوف جدا باشد از دیگران! ایشان می گویند با حاج آقا داخل مسجد شدیم میزبانان مراسم گفتند بفرمایید اینجا بنشینید و اصرار کردند. حاج آقا اصلا گوش نکردند ببینند اینها چه می گویند ، رفتند پایشان را گذاشتند دقیقاً روی این طناب نشستند وسط مردم،موقع برگشت هم دوباره موقع برگشت پایشان را گذاشتند روی طناب که همه ببینند با هفتاد و خورده ای سن.
مومن واقعی کجاست؟کسی که دغدغه اش عمل به این روایات باشد کجاست؟
اگر من و شما عامل نباشیم پس چه کسی باید عامل باشد ؟ امیر المومنین که برای کفار و مشرکین حدیث نفرموده برای من و شما این احادیث را فرموده آنها که گوش نمی دهند اگر ما هم گوش ندهیم پس ما هم حرف امیرالمومنین را زیر پا گذاشتیم تسامح نباید کرد.

4231 رتبه بندی این مطلب:

بدون رتبه

اخبار

احادیث و روایات تربیت روح و جهاد با نفس

برای دادن نظر لطفا وارد شوید و یا ثبت نام کنید

تماس با ما

لینک صفحات