از چه مسیرهایی به سبک زندگی شیعه دست پیدا کنیم

چگونه روش های صحیح زندگی را دریافت و به کار بندیم؟(از چه مسیرهایی به سبک زندگی شیعی دست یابیم؟)

1. بررسی مسیری که افراد موفق طی کردند

مطالعه کتب زندگی افراد موفق

حضرت علی علیه السلام: در وصیت به امام حسن علیه السلام فرمودند: پسرم! درست است که من به اندازه پیشینیان عمر نکرده ام، اما در کردار آنها نظر افکندم، و در اخبارشان اندیشیدم، و در آثارشان سیر کردم تا آنجا که گویا یکی از آنان شده ام، بلکه با مطالعه تاریخ آنان، گویا از اول عمرشان با آنان بوده ام.

نفع این کار در این است که ما عمر کمی داریم و با محدودیت زمانی، مکانی و ... مواجهیم و تنها می توانیم به اندازه وسع کم و مدت کوتاه عمر خود تجربه کسب کنیم؛ اما مطالعه تاریخ پیشینیان و دیگران باعث می شود که تمام تجربیات آنها به ما افزوده شود.

هم نشینی و صحبت با افراد موفق(مادی و معنوی) و با تجربه

حضرت علی علیه السلام: وَ منَ التوفیقِ حفظُ التجربه»؛ حفظ و به کارگیری تجربه رمز موفقیت است.(نهج البلاغه، حکمت211)

تحقیق درباره جزئیات مسیری که شخص موفق طی کرده است.

حضرت علی علیه السلام: در وصیت به امام حسن علیه السلام فرمودند: در مطالعه تاریخ گذشتگان، قسمت های روشن و شیرین زندگی آنان را از دوران تیرگی شناختم، و زندگانی سودمند آنان را با دوران زیانبارش شناسایی کردم، سپس از هرچیزی مهم و ارزشمند آن را، و از هر حادثه ای، زیبا و شیرین آن را برای تو برگزیدم.

کسب تجربه از صاحبان تجربه حتی اگر از فرد بی دین باشد در نهایت مفید است؛ ممکن است بعضی از تجربیاتش غیرشرعی باشد، اما تعدادی از آنها می تواند بین همه انسان ها مشترک باشد؛ پس بی دین بودن یک شخص صاحب تجربه نیز نباید مانع ما برای کسب تجربه از وی باشد، تجربه را در اختیار خود گرفته و آن را به دیگران نیز منتقل کن.

توجه به تذکرات و پیشنهادات افرادی که صاحب تجربه و دلسوز نسبت به شخص هستند.

حضرت علی علیه السلام: در کارهای خود با افراد خداترس، مشورت کن تا راه درست را بیابی.(غرر الحکم، ح5756)

یعنی اگر می خواهید به عنوان یک شخص موفق شیعه عمل کنید، باید سراغ افراد با تجربه بروید و مشورت بگیرید؛ علت اینکه حضرت از واژه های خداترس و دلسوز استفاده فرمودند، این است که وقتی مشورت گرفتید، به آن عمل کنید. اگر پای عمل به میان نبود و صرفا شنیدن مشورت افراد منظور نظر بود، دیگر استفاده از این دو واژه معنایی نداشت.

2. بررسی رذایل و قبایح عملکرد پیرامون( حدیث پند گرفتن از هر چیزی)

شخص الهی و اهل دقت، کسی است که در پند گرفتن از تمام اتفاقات پیرامونش اهتمام می ورزد.

امام على عليه السلام: هرگاه خوى ناپسندى را در كسى ديدى، امثال آن را از خودت دور كن.(میزان الحکمه، ح395)

یعنی همه راه ها این نیست که کتاب مطالعه کنیم یا در مجلس عالمی شرکت کنیم، اگرچه که اینها بسیار خوب است اما راه های دیگری نیز وجود دارد؛ مانند دیدن افراد فحاش، اراذل و اوباش، مجموعه های اطراف خود و در کل دیدن پیرامون؛ خلل ها و ایراد های که وجود دارد را ابتدا شناسایی و سپس آنها را از خود دور کنیم.

به عيسى بن مريم عليه السلام عرض شد: چه كسى تو را ادب آموخت؟ فرمود: هيچ كس ادبم نياموخت، بلكه زشتىِ نادانى را ديدم و از آن دورى گزيدم.(میزان الحکمه، ح400 به نقل از تنبیه الخواطر)

مطالعه در زندگی حیوانات(گرگ ها ، حشرات ، پرندگان ، موجودات ذره بینی و...)

حضرت علی بن الحسین علیه السلام: النَّاسُ فی زمانِنا عَلی سِتِّ طَبَقاتٍ، اسَدٌ وَ ذِئْبٌ وَ ثَعْلَبٌ وَ کلْبٌ وَ خِنْزْیزٌ وَ شاةٌ. امَّا الْاسَدُ فَمُلُوک الدُّنْیا، یحِبُّ کلُّ واحِدٍ انْ یغْلِبَ وَ لا یغْلَبُ. وَ امَّا الذِّئْبُ فَتُجَّارُکم، یذُمُّونَ اذا اشْتَرُوا وَ یمْدَحُونَ اذا باعُوا. وَ امَّا الثَّعْلَبُ فَهؤلاءِ الَّذینَ یاْکلُونَ بِادْیانِهِمْ وَ لایکونُ فی قُلُوبِهِمْ مایصِفُونَ بِالْسِنَتِهِمْ. وَ امَّا الْکلْبُ یهِرُّ عَلَی النَّاسِ بِلِسانِهِ وَ یکرِمُهُ النَّاسُ مِنْ شَرِّ لِسانِهِ. وَ امَّا الْخِنْزیرُ فَهوءُلاءِ الْمُخَنَّثُونَ وَ اشباهِهِمْ لا یدْعَوْنَ الی فاحِشَةٍ الّا اجابُوا. وَ امَّا الشَّاةُ فَالْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ تَجُزُّ شُعُورُهُمْ وَ یؤکلُ لُحُومُهُمْ وَ یکسَرُ عَظْمِهِمْ فَکیفَ تَصْنَعُ الشَّاةُّ بَینَ اسَدٍ وَ ذئْبٍ وَ ثَعْلَبٍ وَ کلْبٍ وَ خِنْزیرٍ.

امام سجاد علیه السلامم: مردم در زمانه ما بر شش دسته اند، شیر، گرگ، روباه و سگ و خوک و گوسفند. شیر، پادشاهان و امراء هستند، هر کدام از آنها می خواهد بر همه سیطره یابد و کسی بر او مسلط نشود. [امیر نه فقط مسئولین کلان کشوری بلکه مسئول یک مجموعه ی کوچک نیز منظور نظر است. یعنی اگر روزی به پست و مقام و جایگاهی رسیدیم مرقب باشیم که شیر نباشیم.] گرگ، تجار و بازرگانان شما هستند، هنگامی که کالایی را می خرند مذمت می کنند، و وقتی می فروشند تعریف می نمایند. [حتی برای فروش یک کالا در سایت های فروش کالا برای همه ما می تواند صدق کند نه فقط تاجران. از ویژگی ها گرگ ها حمله دسته جمعی است که انسان را به یاد مافیای های اجناس می اندازد.] روباه، آنهایی هستند که به وسیله دینشان می خورند و بدان معیشت می کنند و آنچه که می گویند در قلبشان وجود ندارد.(پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله: درشب معراج به آسمان دنیا آمدم، مردانی را دیدم که زبان و لب هایشان را با قیچی هایی از آهن پاره می کردند. گفتم ای جبرئیل! اینها کیانند؟ گفت: خطیبان و سخنوران امت تو هستند.) سگ، کسی است با صدای خود مردم را آزار می دهد، و مردم او را از شر دست و زبانش اکرام می کنند. خوک، فاحشه ها و فاسده ها هستند، به طوری که به فحشایی خوانده نمی شوند مگر اینکه اجابت می نمایند. گوسفند، مؤمنینی هستند که از مو و پشم آنها استفاده می شود، گوشتشان را می خورند و استخوانشان را می شکنند، حال چه کند گوسفند بین شیر و گرگ و روباه و سگ و خوک؟(خصال شيخ صدوق، ج 1، ص 388)

پیامبراکرم صلوات الله علیه و آله: زمانه ای بر مردم خواهد آمد که صاحب دین نمی تواند دینش را حفظ کند مگر اینکه از قله ای به قله ی کوهی بگریزد و از نقطه ای به نقطه ی دیگر فرار نماید. [در تکمله ی حدیث قبل که می فرمایند مومن گرفتار می شود.

جایی در این حدیث و احادیث مشابه، نفرموده اند که هر شخصی فقط دارای یکی از این صفات است. بلکه فرد می تواند همه ی آنها را با هم داشته باشد و به مرحله عمل رسانده باشد و فقط تنها چیزی که نمی تواند باشد گوسفند است.

- بررسی علل شکست در زندگی افراد (افراد داخل زندان ها ، افراد بستری در بیمارستان ها ، ورشکست ها ، طلاق گرفته ها و...)

بررسی عوامل ایجاد اختلاف ها ، نزاع ها ، جنگ ها و...

3. مطالعه عمیق و دقیق در قران کریم و سیره اهل بیت علیهم السلام(الگوهای بی نقص و عیب)

طالعه آیات اخلاقی قران(آیه در کتابی آمده که هم جهت هدایت است و هم معجزه باقیه...یعنی تاریخ انقضاء ندارد)

مطالعه دقیق گفتارها و رفتارهای ائمه اطهار علیهم السلام

امام علی علیه السلام: کسی که در برابر عوامل هلاکت خویش، در دنیا و آخرت، تسلیم گردد، در هر دوجهان هلاک خواهد شد.(نهج البلاغه حکمت 31)

مطالعه جریان های تاریخی اقوام در قران(قوم لوط ، قوم حضرت هود ، حضرت یونس و... بررسی نقاط مثبت و منفی آنها)

4. آزمون و خطا کردن

انجام برخی کارها با احتیاط و مشورت و قدم به قدم، در محدوده شرعی و عقلی. به طور مثال در دوستی با نامحرم نه، چک بی پشتوانه کشیدن نه، کشیدن سیگار و مواد مخدر نه، ولی در اموری از قبیل: معاشرت با برخی خانواده ها، خواستگاری رفتن، کار کردن، ابراز محبت کردن، انعطاف نشان دادن، خود را در معرض مسئولیت قرار دادن، سخنرانی کردن و ارائه دادن ها و... می توان با احتیاط و مشورت آزمون و خطا کرد.

حضرت علی علیه السلام: مالی که نابودی آن تو را پند می دهد ، از دست نرفته است. (نهج البلاغه،حکمت196)

ترک برخی کارها با احتیاط و مشورت و در محدوده عقل و شرع؛ مواردی چون: توجه کردن به حرف مردم، چشم پوشی کردن، ارتباط های متنوع و متعدد با دیگران(رفیق بازی) و...

پس از بیان این مقدمه به سراغ بیان ویژگی های لاینفک یک زندگی موفق میرویم که پیاده سازی آنها در عمل، سبک زندگی شیعی را به دنبال خواهد داشت و از خواص بیان شده بهره مند خواهیم شد.