نفاق در عبادات چیست؟ تفاوت نفاق و تقیه و تَشَبُّه به مؤمنین چه می باشد؟
همانطور که بیان شد چهار نوع نفاق داریم: 1. نفاق در اصل ایمان 2. نفاق در لوازم ایمان 3. نفاق در عبادات 4. نفاق با مردم. در مورد دو نوع اول طی جلسات قبل صحبت شد و هم اکنون به دو قسمت دیگر پرداخته می شود.
نفاق در عبادات
کسی که در انجام انواع عبادات(نماز، روزه، خمس و...) اهل دو رویی و نفاق است و از روی ایمان تام و تمام به حضرت حق آنان را انجام نمی دهد.
این عدم ایمان به دو شکل است: یک وقت کسی اصلاً به آن فعل ایمان ندارد و به قصد نفوذ، ریا و... به دروغ نماز می خواند یا عبادت می کند؛ نوع دیگر بحثی است که در روایات هم آمده که مؤمن باید در انجام اعمال عبادی ویژگی هایی داشته باشد، از جمله اینکه خلوص داشته باشد، اگر در انجام اعمال عبادی خلوص نباشد، این از صفات منافقین است. نه اینکه اینگونه این فرد منافق می شود، بلکه این سبک عمل شکلی است که منافق بدانگونه عمل می کند و شخص باید خود را اصلاح کند تا عملش به کمال نزدیک تر شود.
تفاوت نفاق با تقیه
تقیه یعنی مؤمن به جهت حفظ اصل اسلام یا حفظ جانش آنجا که به اصل اسلام لطمه ای وارد نمی شود ايمان خودش را کتمان کند.
تقیه با نفاق فرق می کند، نفاق این است که کسی کفر باطنش را بپوشاند، در حالی که در تقیه شخص به جهت حفظ اصل اسلام یا جان و مال خويش ایمان درون را کتمان می کند. تقیه دو دسته است واجب(جان و مال و آبرو در خطر باشد) و حرام(موقعی که اصل و اساس اسلام در خطر است و هیچی از آن محترم نیست و باید وارد شد و از اساس اسلام حفاظت کرد).
تفاوت نفاق با تَشَبُّه به مؤمنين
در اسلام دستور تشبه به مومنین و عدم تشبه به کفار را داریم.«مَن تَشَبَّهَ مِن قومٍ فهوَ مِنهُم»(کسی که خودش را بسیار شبیه گروهی کند پس از آنان است)، برای همین هم پوشیدن لباس هایی که مخصوص کفار است حرام می باشد چون هر کسی کارهایی را که مخصوص کفار است انجام دهد، شبیه آنان می شود. در باب ایمان هم داریم که باید تلاش کرد تا شبیه مؤمنین شد تا اثر گرفت و در نهایت شبیه آنان شد هم در ظاهر و در باطن. اینکه خود را شبیه مؤمنین کنیم برای اینکه از آنان اثر بگیریم تا ظاهر و باطنمان بیشتر شبیه آنان شود اگر خالصانه برای کسب رضایت خداوند متعال باشد نفاق نیست؛ به طور مثال یک زمان است که کسی برای اینکه نمازش با کیفیت تر و خاشعانه تر شود و بتواند آداب(ادب یا آداب کارهایی که انجام می شود تا یک عمل به کمال برسد) نماز را رعایت کند، روایتی از نحوه نماز خواندن امام صادق علیه السلام را دیده و سعی می کند شبیه ایشان نماز بخواند تا کیفیت نماز بالاتر رفته و خالصانه بتواند رضایت خداوند را بدست آورد، یک موقعی هم می باشد که کسی برای بدست آوردن دل مردم و نیت های غیرالهی از خودش در نماز خشوع نشان می دهد اینجا این مورد از مصادیق نفاق می باشد.
نکته مهم نفاق یک گناه قلبی است و گناه عملی نمی باشد؛ فلذا نمی توان به راحتی کسی را متهم به نفاق کرد و این خصوصیات منافقین که بیان می شود بیشتر به هدف این است که با این صفات آشنا شویم تا مبادا دچار آنان گردیم یا اگر دچار شدیم خودمان را اصلاح کنیم، بدلیل اینکه تشخیص منافق بسیار سخت است مگر اینکه کسی یا گروهی در این زمینه فسقشان علنی شود.
توجه:باید دقت داشت که صدور گناه الزاماً دلیل بر بی ایمانی نیست بلکه عدم پشیمانی از آن نشانه بی ایمانی است، اینکه شخص جسارت بر ارتکاب گناه داشته باشد، گناه را کوچک شمارد و از انجام آن ناراحت نشود، با گناهانی که مرتکب می شود کنار بیاید با خود بگوید من همین هستم و راه هدایت و تغییر را ببندد، این ها از جمله نشانه های بی ایمانی می باشد.
سخنرانی
روضه
مداحی